FORTRAN dili (FORmula TRANslator) kompleks matematiksel hesaplamalar gerektiren
mühendislik ve bilimsel uygulamalarda kullanılmak üzere 1954 - 1957 yılları arasında IBM
firması için John Backus tarafından geliştirilmiştir. FORTRAN dili, yoğun matematik
hesaplamaların gerektiği bilimsel uygulamalarda halen yaygın olarak kullanılmaktadır.
FORTRAN dilinin FORTRAN IV ve FORTRAN 77 olmak üzere iki önemli versiyonu bulunmaktadır.
Doksanlı yılların başlarında FORTRAN - 90 isimli bir versiyon için ISO ve ANSI standartları kabul
edilmiştir. FORTRAN dili 3. seviye dillerin en eskisi kabul edilmektedir.
COBOL (COmmon Business Oriented Language) 1959 yılında, Amerika'daki bilgisayar
üreticileri, özel sektör ve devlet sektöründeki bilgisayar kullanıcılarından oluşan bir grup
tarafından geliştirilmiştir. COBOL'un geliştirilme amacı veri yönetimi ve işlemenin gerektiği
ticari uygulamalarda kullanılacak taşınabilir bir programlama dili kullanmaktır. COBOL dili de
halen yaygın olarak kullanılmaktadır.
ALGOL (The ALGOritmick Language) 1958 yılında Avrupa'da bir konsorsiyum tarafından
geliştirilmeye başlanmıştır. IBM Firması FORTRAN dilini kendi donanımlarında kullanılacak ortak
programlama dili olarak benimsediğinden, Avrupa'lılar da alternatif bir dil geliştirmek
istemişlerdi. ALGOL dilinde geliştirilen bir çok prensip modern programlama dillerinin hepsinde
kullanılmaktadır.
60'lı yılların başlarında programlama dilleri üzerinde yapılan çalışmalar yapısal programlama
kavramını gündeme getirmiştir. Bu dillerden bazılarına kısaca göz atalım:
PASCAL dili 1971 yılında akademik çevrelere yapısal programlama kavramını tanıtmak için
Profesör Niclaus Wirth tarafından geliştirilmiş (Dilin yaratıcısı, dile matematikçi ve filozof Blaise
Pascal'ın ismini vermiştir.) ve bu dil kısa zaman içinde üniversitelerde kullanılan programlama
dili haline gelmiştir.
Pascal dilinin ticari ve endüstriyel uygulamaları desteklemek için sahip olması gereken bir
takım özelliklerden yoksun olması bu dilin bu uygulamalarda fazla kullanılmamasına yol
açmıştır. Modula ve Modula-2 dilleri Pascal dili baz alınarak geliştirilmiştir.
BASICdili 1960'lı yılların ortalarında John Kemeney ve Thomas Kurtz tarafından geliştirilmiştir.
Her ne kadar BASIC isminin "Beginner's All_purpose Symbolic Instruction Code" sözcüklerinin
baş harflerinden oluşturulduğu söylense de, bu sözcüklerin daha sonradan uydurulduğu açıktır.
Yüksek seviyeli dillerin en eski ve en basit olanlarından biridir.Tüm basitliğine karşın, bir çok
ticari uygulamada kullanılmıştır. BASIC dili de ANSI tarafından standartlaştırılmıştır. Ancak
BASIC dilinin ilave özellikler içeren bir sürü versiyonu söz konusudur. Örneğin Microsoft
firmasının çıkarttığı Visual Basic diline Nesne Yönelimli Programlamaya ilişkin birçok özellik
eklenmiştir. Ayrıca BASIC dilinin bazı versiyonları uygulama programlarında (Örneğin MS Excel
ve MS Word'de) kullanıcının özelleştirme ve otomatikleştirme amacıyla yazacağı makroların
yazılmasında kullanılan programlama dili olarak da genel kabul görmüştür.
ADA dili ise Amerikan Savunma Departmanı (Department of Defence -DoD) desteği ile 70 li
yıllar ve 80'li yılların başlarında geliştirilmiştir. Dod dünyadaki en büyük bilgisayar
kullanıcılarından biridir. Bu kurum farklı yazılımsal gereksinimleri karşılamak için çok sayıda
farklı programlama dili kullanıyordu ve tüm gereksinmelerini karşılayacak bir dil arayışına girdi.
Dilin tasarlanması amacıyla uluslararası bir yarışma düzenledi. Yarışmayı kazanan şirket (CIIHoneywell Bull of France) Pascal dilini baz olarak alan çalışmalar sonucunda Ada dilini
geliştirdi. Ada dilinin dökümanları 1983 yılında yayımlanmıştır.(Ada ismi, şair Lord Byron'un kızı
olan Lady Ada Lovelace'ın isminden alıntıdır. Ada Lovelace delikli kartları hesap makinalarında
ilk olarak kullanılan Charles Babbage'in yardımcısıydı. Charles Babbage hayatı boyunca "Fark
makinası" (Difference Engine) ve "Analitik Makine" (Analytical Engine) isimli makinaların yapımı
üzerinde çalıştı ama bu projelerini gerçekleştiremeden öldü. Yine de geliştirdiği tasarımlar
modern bilgisayarların atası kabul edilmektedir. Ada Lovelace Charles Babbage'ın makinası için
delikli kartları ve kullanılacak algoritmaları hazırlıyordu. Bu bayanın 1800'lü yılların başında ilk
bilgisayar programını yazdığı kabul edilmektedir.) Ada dili genel amaçlı bir dildir, ticari
uygulamalardan roketlerin yönlendirilmesine kadar birçok farklı alanda kullanılmaktdır. Dilin
önemli özelliklerinden bir tanesi gerçek zaman uygulamalarına (real-time applications /
embedded systems) destek vermesidir. Başka bir özelliği de yüksek modülaritesi nedeniyle
büyük programların yazımını kolaylaştırmasıdır. Ancak büyük ve karmaşık derleyicilere ihtiyaç
duyması, C, Modula-2 ve C++ dillerine karşı rekabetini zorlaştırmıştır.
Çok yüksek seviyeli ve genellikle algoritmik yapı içermeyen programların görsel bir ortamda
yazıldığı diller ise 4. kuşak diller olarak isimlendirilirler. Genellikle 4GL olarak kısaltılırlar.
(fourth generation language). İnsan algısına en yakın dillerdir. RPG dili 4. kuşak dillerin ilki
olarak kabul edilebilir.Özellikle küçük IBM makinalarının kullanıcıları olan şirketlerin, rapor
üretimi için basit bir dil istemeleri üzerine IBM firması tarafından geliştirilmiştir.
Programlama dillerini seviyelerine göre 5 ana gruba ayırabiliriz:
1. Çok yüksek seviyeli diller ya da görsel diller (visual languages):
Access, Foxpro, Paradox, Xbase, Visual Basic, Oracle Forms.
2. Yüksek seviyeli diller (Bunlara algoritmik diller de denir):
Fortran, Pascal, Basic, Cobol.
3. Orta seviyeli programlama dilleri:
Ada, C. Orta seviyeli diller daha az kayıpla makine diline çevrilebildiğinden daha hızlı çalışır.
4. Alçak seviyeli programlama dilleri:
Sembolik makine dili (Assembly language).
5. Makine dili:
En aşağı seviyeli programlama dili. (Saf makine dili tamamen 1 ve 0 lardan oluşuyor.)
0 Yorum:
Yorum Gönder